Historia Boksu na świecie
Walka na pięści jest jednym z najstarszych sportów, znanym już w starożytnej Grecji i Rzymie[1]. Znajdował się on w programie antycznych igrzysk olimpijskich. Statyczne bijatyki dwóch zawodników były bardzo brutalne i czasem kończyły się śmiercią. Walki te, toczone z minimalną ilością reguł, niewiele miały wspólnego z boksem − sportem, jaki narodził się w 1719 roku w Anglii. Wówczas to James Figg, uznawany za pierwszego w historii mistrza Anglii, założył przy Tottenham Court Road w Londynie „akademię” boksu. Walczący nie nosili rękawic i zadawali ciosy dopóki któryś z nich nie został znokautowany lub opadł z sił[2]. Jack Broughton, który w 1730 roku zastąpił Figga, przez 18 lat zachował mistrzowski tytuł i jako pierwszy skodyfikował podstawy zasad tego sportu. Wstrząśnięty śmiercią na ringu jednego ze swych przeciwników, George’a Stevensona, sformułował i wprowadził w życie zbiór zasad znany jako Broughton’s Rules, które w I połowie XIX wieku zostały zastąpione przez London Prize Ring Rules.
Zręby współczesnego zawodowego boksu wywodzą się od opublikowanych w 1867 roku w Wielkiej Brytanii zasad zwanych Queensberry Rules, które po raz pierwszy wprowadziły wymóg zakładania rękawic. Początkowo współistniały one z zasadami londyńskimi, jednak do końca XIX wieku praktycznie je wyparły i walki w rękawicach stały się standardem (np. od 1889 roku bezwzględnie obowiązują one w USA). Symbolem tych przemian stał się John L. Sullivan − uznawany za ostatniego mistrza w walce na gołe pięści, a zarazem pierwszego mistrza świata wagi ciężkiej w walce w rękawicach.
W roku 1916 podjęto ważną decyzję o ograniczeniu oficjalnych zawodowych walk o mistrzostwo świata do 15 rund po trzy minuty każda, z jednominutowymi przerwami. W latach 80. XX wieku, wskutek tragicznej śmierci koreańskiego boksera Kim Duk-koo, zawodowe walki ograniczono do 12 rund.
Boks amatorski
Jako sport amatorski boks pojawił się w programie nowożytnych igrzysk olimpijskich już w 1904 roku, podczas igrzysk w Saint Louis, a nieobecny był tylko raz, w roku 1912 (ze względu na zakaz uprawiania tego sportu w Szwecji). Wielu zawodowych mistrzów świata wagi ciężkiej było wcześniej mistrzami olimpijskimi – między innymi Muhammad Ali, Joe Frazier, George Foreman, bracia Michael i Leon Spinks, Lennox Lewis i Wołodymyr Kłyczko.
W 1946 roku powstało Międzynarodowe Stowarzyszenie Boksu Amatorskiego (AIBA). Obecnie liczy ono ponad 190 członków (tj. krajowych związków bokserskich). Od 1974 roku pod jego egidą organizowane są amatorskie mistrzostwa świata.
Sankcjonowane przez AIBA walki od 2009 roku trwają trzy rundy po trzy minuty (mężczyźni), cztery rundy po dwie minuty (kobiety) albo trzy rundy po dwie minuty (juniorzy). W przeciwieństwie do zawodowców, amatorzy, w zawodach innych niż międzynarodowe, mogą nosić ochraniacze głowy (kaski). Odmienny niż w boksie zawodowym jest również system punktacji (punkty przyznawane są na bieżąco przez sędziów za każdy celny cios).
Ciosy
Ciosy bokserskie stanowią podstawowy element techniki w walce bokserskiej, ciosy bokserskie są prawidłowe jeżeli zadawane są przednią, wypchaną częścią zamkniętej rękawicy (często oznaczoną na biało) w przednie i boczne części głowy (do linii uszu) oraz powyżej pasa z przodu i z boku do linii ramion opuszczonych luźno wzdłuż tułowia, rozróżnia się: ciosy sierpowe, ciosy proste, ciosy z dołu. W zależności od tego, która ręka zadaje ciosy rozróżnia się ciosy prawe i lewe; w zależności od celu, w który wymierzony jest cios, dzieli się je na ciosy na górę (w głowę) i ciosy na dół (w tułów); w zależności od ich zasięgu wyróżnia się ciosy krótkie i długie.
Ciosy proste – ciosy bokserskie najczęściej stosowane w walce, charakteryzujące się duża szybkością i skutecznością, stosowane są w ataku na dystans i w półdystansie oraz jako kontrciosy w obronie, rozróżnia się cztery podstawowe ciosy proste: lewy prosty na górę (w głowę), lewy prosty na dół (w tułów), prawy prosty na górę (w głowę) oraz prawy prosty na dół (w tułów). W angielskiej terminologii bokserskiej cios wykonywany tą ręką, po której stronie znajduje się wysunięta do przodu noga, określa się jako jab, zaś przeciwną ręką jako cross.
Ciosy sierpowe – ciosy boczne, które dochodzą do przeciwnika z boku, trafiając w boczne części głowy oraz tułów, stosowane najczęściej w półdystanse. Ciosy sierpowe charakteryzują się silną pracą skrętną tułowia z przeniesieniem ciężaru ciała w kierunku ciosu przy współudziale pracy nóg, bioder i barków. Podstawowymi ciosami sierpowymi są lewy sierpowy, prawy sierpowy, lewy sierpowy wydłużony oraz prawy sierpowy wydłużony. W angielskiej terminologii określane jako hook.
Ciosy z dołu (podbródkowe, haki) – ciosy bokserskie zadawane są ręką ugiętą w łokciu, stosowane w półdystansie i w zwarciu, w ataku i obronie, podstawowymi ciosami z dołu są prawy z dołu i lewy z dołu. W angielskiej terminologii określane jako uppercut.
Pozycja bokserska
Pozycja boksera – jest fundamentem dobrego boksowania. Odpowiednie ustawienie nóg pozwala na szybkie i precyzyjne poruszanie się, a zwarta i dobrze ustawiona pozycja tułowia chroni przed atakiem przeciwnika
Pozycje obronne
Obrony tułowiem
Odchylenie – element techniki stosowany w obronie polegający na cofnięciu tułowia poza zasięg ciosów przeciwnika, przy czym nogi i biodra ustawione w pozycji bokserskiej pozostają nieruchome, odchylenie stosowane jest w obronie przed ciosami prostymi na górę oraz ciosami sierpowymi.
Unik – element techniki stosowany w obronie, w którym bokser poruszając tułowiem w bok schodzi z linii ciosu przeciwnika tym samym unikając go.
Unik rotacyjny – element techniki stosowany w obronie, w którym bokser poruszając tułowiem w dół i w bok schodzi poniżej linii ciosu przeciwnika tym samym unikając go.
Unik prosty w dół – element techniki stosowany w obronie, w którym bokser poruszając tułowiem w dół schodzi poniżej linii ciosu przeciwnika tym samym unikając go.
Obrony nogami
Odejście – element techniki stosowany w obronie, w którym bokser wychodzi poza zasięg ciosów przeciwnika przez dwa, trzy szybki kroki. Odejście jest skuteczną obroną bierną przed każdym rodzajem ciosów.
Odskok – element techniki stosowany w obronie, w którym bokser wychodzi poza zasięg ciosów przeciwnika przez odbicie z obu nóg. Odskok jest skuteczną obroną bierną przed każdym rodzajem ciosów.
Zakrok – cofnięcie nogi w celu uniknięcia ciosu i następnie wyprowadzenia kontry
Wykrok – szybki krok w bok i do przodu w celu uniknięcia ciosu i następnie wyprowadzenia kontry
Zejście z linii walki – wykonywane na obydwie strony przeciwnika, polega na uniku oraz przemieszczeniu się w bok aby zejść z linii walki i następnie wyprowadzenia kontry. Zejście z linii wykonywane przed lewym prostym wykonywane jest po uniku w taki sposób aby się znaleźć po prawej stronie przeciwnika. Zejście z linii wykonywane przed prawym prostym wykonywane jest po uniku w taki sposób aby się znaleźć po lewej stronie przeciwnika.
Przejścia
Obrony rękami
Garda – element techniki stosowany w walce bokserskiej jako obrona bierna; polega na takim ustawieniu rękawic i przedramion, by chroniły boksera przed ciosami przeciwnika.
Zbicie – element techniki stosowany w walce bokserskiej jako obrona bierna; polega na szybkim zbiciu ciosu przeciwnika zmieniając jego tor.
Blok pojedynczy – element techniki stosowany w walce bokserskiej jako obrona bierna; polega na uniesieniu, lub opuszczeniu jednej ręki tak aby , by chroniły boksera przed ciosami przeciwnika.
Blok podwójny– element techniki stosowany w walce bokserskiej jako obrona bierna; polega na uniesieniu, lub opuszczeniu obydwóch rąk tak aby , by chroniły boksera przed ciosami przeciwnika.
Na podstawie źródła: https://pl.wikipedia.org/wiki/Boks oraz praktyki bokserskiej.
